Aviasiya və kosmos tədqiqatları tarixində ən böyük və ən güclü teleskop olaraq xarakterizə edilən James Webb bu gün kosmosa buraxılıb. Teleskop planetləri və ulduzları izləyəcək.
Bəşər tarixində indiyə qədər hazırlanmış ən böyük, ən güclü, həssas və bahalı teleskop olan James Webb Teleskopu (JWST) 25 dekabrda kosmosa buraxılıb. James Webbin məqsədi ən qədim qalaktikalar haqqında məlumat toplamaqdır.
Hazırlanması təxminən 30 il çəkmiş James Webb Teleskopu bəşər tarixi boyu inkişaf etdirilən ən güclü və ən böyük teleskopdur. 25 dekabrda Fransız Qvianasının Kurou şəhərindəki Avropa Kosmik Stansiyasından kosmosa göndərilən James Webb Hubble Teleskopunu əvəz edəcək. Teleskopun “Ariane” raketinə yerləşdirilərək kosmosa göndərildiyi bildirilib. 1,5 milyon kilometrlik hədəfinə çatmaq üçün təxminən bir ay uçuş lazım olduğu bildirilir.
Məlumatlar ən tez yayda gələcək.
Avropa, Kanada və ABŞ-ın kosmos və aviasiya departamentlərinin birgə layihəsi olan teleskopun təqdim etdiyi məlumatlarla alimlər təxminən 13 milyard 800 milyon il əvvəl baş vermiş partlayışdan sonrakı ilk dövr, yəni kainatın yaranmasından sonrakı dövr haqqında məlumat əldə etməyi ümid edirlər.
James Webb teleskopu, həmçinin su və atmosferi olan planetlərin mövcudluğu haqqında məlumat toplayacaq. Yeni teleskopun topladığı məlumatların ən erkən yayda veriləcəyi bildirilir. ABŞ Kosmos və Aviasiya İdarəsi (NASA) kosmosa göndərilmədən əvvəl təhlükə yarada biləcək 344 qaynar nöqtə müəyyən etdiyini açıqlayıb.
Kainatı daha əvvəl belə görməmişdik
NASA-nın Elmi Direktoru Tomas Zurbuxen teleskop kosmosa göndərilməzdən əvvəl verdiyi açıqlamada, “On minlərlə alimin ümidləri və arzuları bu raketdədir. Bütün elm adamları yeni missiyadan faydalanacaq” dedi. “Biz heç vaxt James Webb bizə göstərəcəyi kimi kainatı görməmişik” dedi.
James Webb Teleskopunun istehsalçı tərəfdaşlarının verdiyi məlumata görə, o, 30 il ərzində beynəlxalq alimlərin və aerokosmik bölmələrin səyləri ilə hazırlanıb və təxminən 10 milyard dollara başa gəlib. Gözlənilən performansla, yeni teleskopun James Webbin Hubble teleskopundan çox daha yaxşı olduğu ifadə edilir. Bildirilir ki, Webb 25 kvadratmetrlik güzgü sayəsində kainatın ilk dövrlərinin şəkillərini toplamağı hədəfləyir. Bütün missiyanın 10 il çəkməsi planlaşdırılır. James Webb indiyə qədər etdiyi səyahət tez-tez problemlərlə üzləşib. “Nature” elmi jurnalı James Webb missiyasını “tarixdəki ən bahalı astronomik risk” kimi təsvir edib.
James Webb missiyası üçün ilkin ideya 1980-ci illərin sonlarında ortaya çıxdı və o zamandan bəri planlaşdırılması və inkişafı üzərində iş gedirdi. Nəinki planlaşdırma prosesi daha uzun sürdü, hətta ilkin olaraq 500 milyon dollar dəyərində qiymətləndirilən layihənin dəyəri rekord həddə çatdı.
James Webb Teleskopu NASA-nın idarəçilərindən biri olan Ceyms Uebbin adını daşıyır. 1960-cı illərdə. Yeni teleskopun başqa bir xüsusiyyəti ondan əvvəlki Hubble Teleskopundan yüz dəfə daha həssas olmasıdır.
