Dünyada yaşayıbda elmi texnoloji yenilikləri izləyirsinizsə , İlon Maskın kim olduğunu bilirsiniz. SpaceX və Teslanın rəhbəri həm ictimaiyyətin gözündə yaratdığı xarakter, həm də gələcəyə istiqamət verən texnologiyaları ilə daim gündəmdə olan bir adamdırTürkiyənində yaxından əməkdaşlıq etdiyi Elon Musk ilk dəfə 2017-ci ilin noyabr ayında türkiyəyə səfər etmiş.Dövlət başçısı və bir sıra rəsmilərlə görüşlər keçirmişdir.Yeni nəsil Türksat peyklərinin Falcon 9 raketləri ilə atılması üçün razılaşma əldə edən Maskın Türkiyə səfəri +1 milyon sosial media izləyicisi ilə başa çatmışdır.
Özəl aerokosmik şirkət SpaceX və avtonom elektrik avtomobil istehsalçısı Tesla-nın uğurları “Dəmir Adam”ın gələcək illərə uzanan yeni futuristik layihələrini həyata keçirməsi üçün çox vacibdir. Bu layihələrdən biri də Starlinkdir.
Qlobal peyk-internet layihə şəbəkəsini təmsil edən Starlink müvəffəqiyyətli olarsa bütün dünyaya yüksək sürətli internet xidməti təqdim edəcək. Ancaq bunu təsəvvür etmək nə qədər çətin olsa da, tamamlanacağı günə qədərki proses asan olmayacağı da bilinməkdə idi.
Musk, bir çoxu bir-birinin təkrarı olan sahibkarlıq hekayələrinin davamı olaraq görülə biləcək bir ad deyil. Dəfələrlə iflasdan xilas etdiyi SpaceX və Tesla bu gün dünyanın ən uğurlu yüksək texnologiya şirkətləri sırasındadır. Tesla dünyanın ən uğurlu elektrik avtomobil istehsalçılarından biri olsa da, SpaceX özəl aerokosmik şirkətlər arasında bir nömrəli peyk daşıma şirkətidir. Super sürətli yeraltı nəqliyyat sistemi Hyperloop-u quran The Boring Company, Maskın ən yeni startaplarından biridir.
Əldə olunan məqam təqdirəlayiq olsa da, hər iki şirkətin indiyədək yarımçıq qalmış bir çox layihələri var. Üstəlik, bu gün də qrafikdən xeyli geri qalan vəzifələr var. Teslanın tənqidlər mərkəzinə düşməsinin səbəbi Tesla Model 3 avtomobili üçün ilkin sifarişləri yerinə yetirməkdə çətinlik çəkməsi olub.
Super sürətli internet dövrü nə vaxt başlayır?
Öncə qeyd edək ki, Samsung, Google və Facebook başda olmaqla bir çox şirkət atmosferdə və ya orbitdə quraşdırılacaq sistemlərlə interneti təmin etmək layihəsi üzərində düşünmwçdw. Ancaq realist olsaq, bunu reallaşdıra biləcək yalnız bir şirkət var: peyk daşımalarında lider olan və təkrar istifadə edilə bilən raketlərə sahib olan SpaceX.
SpaceX 2015-ci ildə Starlink layihəsini işə salıb və 2017-ci ildə ABŞ hökumətindən lazımi icazələr alınmışdır. Məqsəd orbitə cəmi 4425 peyk ataraq qlobal internet şəbəkəsi qurmaqdır. Hazırda orbitdə 1459 peyk var. Kosmosda zibil kimi dolaşanların sayı düz 2600 ədədir. Dünyanın raket yanacağını belə bir qarışıqlıqda xərcləyib peyk şəbəkəsi qurmaq heç kimin öhdəsindən gələ biləcəyi layihə deyil. Buna baxmayaraq, SpaceX ilk addımı uğurla başa vurmuşdur.
SpaceX-in ABŞ Federal Rabitə Komissiyası (FCC) tərəfindən qəbul edilən hesabatına görə, Falcon 9 ilə atışlar 2024-cü ilə qədər davam edəcəkdir. 83 müxtəlif orbital müstəvidə yerləşəcək 4425 peykin hündürlüyü 1110 ilə 1325 kilometr arasında dəyişəcəkdir.
Yer stansiyaları tərəfindən dəstəklənəcək peyklərin hazırda aktiv olan HughnesNet internet peyklərindən daha təsirli olacağı bildirilir. ABŞ-da yerləşən peyk-internet provayderi Hughes Şimali Amerika və Braziliyada 1 milyondan çox müştəriyə malikdir. Şirkətin ən yeni peyki HughesNet Gen5 yerdən 35.000 kilometr yüksəklikdən 25 Mbps yükləmə və 3 Mbps yükləmə sürəti təklif edir.
Optimal istifadə məntiqə əsaslanacaq
Starlink dünyanın hər yerində internetə çıxışı təmin etməyi hədəfləyən bir layihədir. Əgər bu, təyin olunmuş tarixdə həyata keçərsə, 2024-cü ildən sonra Amazon cəngəlliklərində və ya Sahara səhrasında rahatlıqla itə bilərsiniz (əlbəttə ki, smartfonunuz tam batareyaya malikdirsə).
SpaceX-in rəsmilərindən Patrcik Cooper bildirmişdir ki, bu, baha başa gəlsə də, Starlink “deşiklər açacaq və fiber kabellərin çəkilməsi əngəlini aradan qaldıracaq”. Müştəri terminallarının noutbuk kompüter ölçüsündə olacağı və gigabit sürətli internet xidmətinin müxtəlif paketlərdə təqdim ediləcəyi də bildirilmişdir.
Starlink ABŞ-da internet provayderlərinin gecikmə müddətini 600 millisaniyədən 25 millisaniyəyə endirməyi hədəfləyir. Bu o deməkdir ki, o, ən sürətli fiber şəbəkə bağlantılarını tutacaq. Qənaət modelini mənimsəyəcək Starlink, genişzolaqlı resursları real vaxtda paylayacaq. İnternet müəyyən coğrafiyalarda ən yüksək tutum tələbi olan bölgəyə yönəldiləcək.
İlon Maskın planı qlobal fiber optik layihədən daha inandırıcı səslənir. Mask və onun eyni kateqoriyalarda rəqabət apardığı texnoloji milyarderlər qlobal rifah yaratmaqda beynəlxalq ictimaiyyətdən bir milyon dəfə daha effektivdir. Amma Musk Taylandda öyrəndiyi bir dərsi çox yaxşı xatırlamalıdır: Dünyanı bir neçə günə xilas etmək mümkün deyil.
