Biz hamımız virtual dünyanın fiziki dünya ilə iç-içə olan bir ölçüdə inkişaf etdiyi və yaşadığı filmlərə baxmışıq. Sizcə indi baxdığımız bu filmlər realdırmı? Facebook-dan Meta-ya böyük dəyişiklik! Zukerberq və Metanın tam virtual dünya yaratmağa çalışdıqları barədə açıqlama bütün dünyada rezonans doğurdu. Bəs, virtual dünyanı zirvəyə çatdıracaq Metaverse nədir? Həyatımıza necə təsir edəcək?
Metaverse nədir?
Metaverse fiziki aləmi virtual dünya ilə birləşdirərək insanları təmsil edən yeni və fərqli dünyanın formalaşdığı yerdir. Microsoft Metaverse-i “İnsanların, yerlərin və əşyaların rəqəmsal nümayəndələrinin yaşadığı rəqəmsal məkan kimi təsvir edir. O, bunu “fiziki dünyada etdiyimiz kimi həqiqətən qarşılıqlı əlaqə qura biləcəyimiz bir internet” olaraq təyin edir.
Metaverse adlanan bu virtual aləmdə hər bir istifadəçi metadata anbarında virtual simvolu təmsil edir. Virtual personajların qərarları və qarşılıqlı əlaqəsi ilə bu virtual dünya inkişaf edəcək və güclənəcək. Bu məqsədə uyğun olaraq, zamanla daha çox istifadəçinin iştirakı ilə sonu olmayan bir dünya mövcud olacaqdır.
Bu yeni dünyada istifadəçilərin öz avatarları olacaq və digər istifadəçilərlə əlaqə saxlaya biləcəklər. Üstəlik, danışmaqla yanaşı, oyun oynamaq, iş görüşlərində iştirak etmək, paltar geyinmək, kinoya getmək, fabrikə getmək, konsertə getmək və s. qarşılıqlı təsir növləri. Başqa sözlə, fiziki dünyada gündəlik həyatda edilə bilən hər şey Metaversedə də edilə bilər. Bunları etmək üçün sadəcə olaraq düzgün otaqda olmaq kifayətdir.
Metaverse İş Sistemlərini Yenidən Formalaşdıracaq!
Metaverse uzaqdan işləyənlərin(evdən) daha çox ünsiyyət qura və daha məhsuldar ola biləcəyi bir dünya ideyası əsasında yaradılmışdır. Bəs bu məqsədə həqiqətən nail olmaq olarmı? Metaverse, uzaqdan işləmə ilə azaldılmış ünsiyyət passivliyini canlandıra biləcəkmi? Xüsusən də pandemiya dövrü ilə birlikdə sosial izolyasiyanın artdığı bir vaxtda kütləvi tədbirlər də dayandırıldı. Sadəcə olaraq ofis həyatını mənimsəyən insanlar bu dövrdə ünsiyyət çatışmazlığını hiss edirdilər. Metaverse adlı virtual aləmin cazibəsi bu baxımdan insanları valeh edir. Gündəlik həyatımızda dostlarımızla səyahət etdiyimiz, işə getdiyimiz, məclis və təlimlərdə iştirak etdiyimiz kimi, virtual aləmdə bütün bunları edə biləcəyik.
Metaverse yeni bir həyəcan yaratsa da, bəzi ekspertlər tərəfindən məxfilik və təhlükəsizlik baxımından tənqid edilir. Bu, ağlıma “İnsanlar fiziki mühitdən qoparaq virtual aləmdə yaşamağa başlaya bilərmi, sosial həyata ciddi ziyan vura bilərmi?” sualını gətirir. Bütün xüsusiyyətləri ilə insanların ağlını başından alacaq Metaverse-in mənfi tənqidlərə baxmayaraq artıq həm istifadəçilərin, həm də sektorların diqqətini çəkdiyi qaçılmaz bir həqiqətdir.
Marketinqdə metaverse toxunuşu
Təsəvvür edə bilərsinizmi ki, metastoreda hər bir brendin virtual dünya biznesinin tam versiyası var? Metaverse dünyasında hər bir biznesin öz virtual mağazası olacaq. Bu virtual mağazaların realından fərqlənməyəcəyi də qulaqdan qulağa dolaşan məlumatlar arasındadır.
Texnologiyanın tam sürətlə irəlilədiyi müasir dünyada rəqəmsal marketoloqlar texnoloji inkişaflarla ayaqlaşmalıdırlar. Metaverse isə markalar və şirkətlər üçün görünürlük qazanmaq və inkişaf etmək üçün böyük bir fürsət olaraq görülür. Sonsuz bir məkan təqdim edən Metaverse-də biznes sahibləri təbii olaraq öz brendlərini reklam etmək üçün daha geniş bir yerə sahib olacaqlar. Bununla əlaqədar Brandessence Market Research tərəfindən nəşr olunan “Metaverse Market Size” hesabatında; Metaverse bazarının həcminin 2027-ci ilə qədər 596,47 milyard ABŞ dollarına çatacağı proqnozlaşdırılır
Bu o deməkdir ki, müəssisələr öz marketinq strategiyalarına həmişəkindən daha çox əhəmiyyət verirlər. Cathy Hackl, baş metaverse zabiti və marketinqdə Metaverse yönümlü konsaltinq agentliyinin baş icraçı direktoru: “Hər bir marka və şirkətin Metaverse strategiyasına ehtiyacı olacaq.” sözlərini dilə gətirərək bu vəziyyətin əhəmiyyətini vurğulayır.
