İsrail alimləri heyvanlar aləmində əlamətdar sayılan araşdırmaya imza atıblar. Qızıl balıqlara alətlərdən istifadə etməyi öyrədən tədqiqatçılar onların quruda naviqasiya və naviqasiya qabiliyyətinə malik olduqlarını aşkar ediblər. Tədqiqatın bir hissəsi olaraq, təkərlərə yerləşdirilən akvariumda altı qızıl balıq avtomobili otaqdakı müəyyən hədəflərə apara bildi. Onlardan biri isə ətrafı araşdırmaq üçün təkbaşına gəzintiyə çıxdığı müşahidə edilmişdir . Mütəxəssislərin fikrincə, balıqların quruda manevr edə bilməsi və onların naviqasiya anlayışlarının təbii mühitlə məhdudlaşmadığını sübut etməsi onların mürəkkəb canlılar olduğunu göstərir.
İsrailli tədqiqatçılar balıqlara sürməyi öyrətdikdən sonra onların quruda gəzmə qabiliyyətinə malik olduqlarını aşkar etmişdirlər.
Ben-Qurion Universitetinin alimləri balıqların sürə bilməsi üçün FOV (Balıqla İdarə olunan Vasitə) hazırlayıblar. Robot avtomobil nəqliyyat vasitəsinin yerdəki mövqeyi və quraşdırılmış su çəninin içərisində balığın yeri haqqında məlumat toplamaq üçün impulslu lazer işığından istifadə edən uzaqdan zondlama texnologiyası olan LIDAR ilə təchiz olunub.
MAŞINI İDARƏ ETMƏYİ ÖYRƏNMƏK ÇOX ZAMAN ALMLIR
“Təəccüblüdür ki, balıqların alətdən istifadə etməyi öyrənməsi çox vaxt çəkmir. Onlar əvvəlcə çaşqın olurlar. Lakin onlar tez anlayırlar ki, öz hərəkətləri ilə FOV-nin hərəkətləri arasında korrelyasiya var”, – Shachar Givon demişdir. Science Direct elmi jurnalında dərc olunan araşdırmanın müəlliflərindən biri.
Bununla belə, tədqiqatda hər biri təxminən 10 sürücülük dərsi alan altı qızıl balıq iştirak etmişdir. Balıqlar tədqiqatçılar tərəfindən qarşıya qoyulan məqsədə çatdıqda, yeməklə mükafatlandırıldılar.
“Bəziləri daha yaxşı sürücülərdir”
Biologiya professoru və nevroloq Ronen Segev bəzi qızıl balıqların digərlərindən daha yaxşı sürücü olduğunu bildirmişdir. Digər tərəfdən, alimlər vurğulamışdırlar ki, bir balığın təbii su mühitindən kənarda naviqasiya qabiliyyətinə malik olduğunu başa düşmək heyvanların əsas naviqasiya bacarıqları haqqında elmi bilikləri genişləndirəcək.
“DÜNYADA TƏK AĞILLI CANLILAR İNSANLAR DEYİL”
Segev, “Biz insanlar özümüzü çox xüsusi görürük və çoxumuz balıqların ibtidai canlılar olduğunu düşünürük. Bu doğru deyil. Bizdən başqa çox əhəmiyyətli və çox ağıllı canlılar da var” deyə bildirmişdir.
TƏK BAŞINA GƏZİNTİYƏ ÇIXIR
Tədqiqatın həmmüəllifi, kompüter alimi və nevrologiya üzrə tədqiqatçı Ohad Ben-Shahar əlavə etdi ki, balıq müəyyən edilmiş hədəflərə çatmaqla yanaşı, binanı gəzir. Ben-Shahar deyir ki: “Biz nəzarətimiz olmadan bütün binada qızıl balığın gəzməsinə icazə verdik və onun kəşf etməyə başladığını gördük. O, dəhlizlərdən birinə girib gizlicə uzaqlaşmağa başladı”.
Digər tərəfdən, araşdırmada iştirak etməyən ABŞ-ın Riçmond Universitetindən davranış nevroloqu Kelli Lambert balığın sürmə qabiliyyətinin onu tamamilə təəccübləndirmədiyini bildirmişdir.
Siçovullara oyuncaq maşın sürməyi öyrədən Lambert öz araşdırmasında deyir: “Qızıl balıqlara yer üzündə hərəkət etməyi öyrətmək heyvan sürmə təcrübələrini növbəti səviyyəyə çıxarır. Balığın sudan çıxması fikrini bəyənirəm” dedi.
