No Result
View All Result
Əlaqə
Lightup.az
  • Ana səhifə
  • Texnologiya
    Bir neçə dəqiqə ərzində təyyarəyə çevrilən avtomobil uçuş icazəsi aldı.

    Bir neçə dəqiqə ərzində təyyarəyə çevrilən avtomobil uçuş icazəsi aldı.

    Meta-dünyanın ən sürətli süni intellekt kompüterini yaradır

    Meta-dünyanın ən sürətli süni intellekt kompüterini yaradır

    Apple şirkətinin dəyəri 3 trilyon dollar həddini keçib

    Apple şirkətinin dəyəri 3 trilyon dollar həddini keçib

    LİNKEDINƏ YENİ RƏQİB: “TİKTOK RESUMES”

    LİNKEDINƏ YENİ RƏQİB: “TİKTOK RESUMES”

    METAVERSE GÜNLÜK HƏYATIMIZA NECƏ TƏSİR EDƏCƏK?

    METAVERSE GÜNLÜK HƏYATIMIZA NECƏ TƏSİR EDƏCƏK?

    Qızıl balıqlar araba idərə etməyi öyrəndi: Quru mühitində yönlərini müyəyyən etməyi və gəzə bildikləri kəşf edilmişdir.

    Qızıl balıqlar araba idərə etməyi öyrəndi: Quru mühitində yönlərini müyəyyən etməyi və gəzə bildikləri kəşf edilmişdir.

    Çinin süni günəşindən yeni rekord: 70 milyon dərəcə istilikdə 17 dəqiqə işlədi

    Çinin süni günəşindən yeni rekord: 70 milyon dərəcə istilikdə 17 dəqiqə işlədi

    Qlobal Liderlik Yolunda Çin Xalq Respublikasının Kosmik Fəaliyyətləri

    Qlobal Liderlik Yolunda Çin Xalq Respublikasının Kosmik Fəaliyyətləri

    Qlobal Güc Mübarizəsində ABŞ Kosmik Fəaliyyətləri

    Qlobal Güc Mübarizəsində ABŞ Kosmik Fəaliyyətləri

  • Kitab
    Oxu və Qazan IX müsabiqəsinin nəticələri açıqlandı

    Oxu və Qazan IX müsabiqəsinin nəticələri açıqlandı

    Titanikin ən görkəmli qurbanı: Ömər Xəyyamın Rübailəri

    Titanikin ən görkəmli qurbanı: Ömər Xəyyamın Rübailəri

    Light Up in təşkilatçılığı ilə Rövşən Abdullaoğlu ilə görüş keçirilmişdir

    Light Up in təşkilatçılığı ilə Rövşən Abdullaoğlu ilə görüş keçirilmişdir

    Bu gün Beynəlxalq Kitab Bağışlama Günüdür

    Bu gün Beynəlxalq Kitab Bağışlama Günüdür

    Oxu və Qazan yarışmasında fərqlənən iştirakçılara mükafatlar təqdim edili

    Oxu və Qazan yarışmasında fərqlənən iştirakçılara mükafatlar təqdim edili

    Oxu və Qazan VIII müsabiqəsinin nəticələri açıqlandı

    Oxu və Qazan VIII müsabiqəsinin nəticələri açıqlandı

    Oxu və Qazan VII müsabiqəsinin nəticələri açıqlandı

    Oxu və Qazan VII müsabiqəsinin nəticələri açıqlandı

    Bu psixoloji kitabları mütləq oxuyun!

    Bu psixoloji kitabları mütləq oxuyun!

    Kitablar haqqında bunları bilirsiniz? – MARAQLI

    Kitablar haqqında bunları bilirsiniz? – MARAQLI

  • Rubrikalar
    • All
    • Müsahibələr
    Nobel mükafatı laureatı: İnsanlar heç vaxt başqa planetdə yaşamayacaqlar!

    Nobel mükafatı laureatı: İnsanlar heç vaxt başqa planetdə yaşamayacaqlar!

    OXU və QAZAN VIII

    OXU və QAZAN VIII

    OXU və QAZAN VII

    OXU və QAZAN VII

    OXU VƏ QAZAN III

    “OXU VƏ QAZAN V” yarışmasının qalibləri mükafatlandırılıb

    OXU VƏ QAZAN III

    OXU VƏ QAZAN VI

    “Xızır Baba təqaüdü” – nə müraciət başladı

    “Xızır Baba təqaüdü”-nə müraciət müddəti uzadıldı

    Vəfadar Babayev: Məni axtaran, görüşmək istəyən kimsə olanda – “Qardaş mən Şuşadayam, gəlim həll edərik” – cümləsini necə bir həzzlə yazdığımı təsəvvür edə bilməzsiz…

    Vəfadar Babayev: Məni axtaran, görüşmək istəyən kimsə olanda – “Qardaş mən Şuşadayam, gəlim həll edərik” – cümləsini necə bir həzzlə yazdığımı təsəvvür edə bilməzsiz…

    “Xızır Baba təqaüdü” – nə müraciət başladı

    “Xızır Baba təqaüdü” – nə müraciət başladı

    OXU VƏ QAZAN III

    OXU və QAZAN V

  • LifeHack
    KEMPİNQ ÜÇÜN 5 LİFEHACK

    KEMPİNQ ÜÇÜN 5 LİFEHACK

    Xəyallarınızın peşəsi SMM-dirsə, bu 5 məsləhət sizə çox kömək edəcək

    Xəyallarınızın peşəsi SMM-dirsə, bu 5 məsləhət sizə çox kömək edəcək

    Mütləq bilməli olduğunuz 100 faydalı internet saytı

    Mütləq bilməli olduğunuz 100 faydalı internet saytı

    İşinizi asanlaşdıracaq ən faydalı mobil tətbiqlər

    İşinizi asanlaşdıracaq ən faydalı mobil tətbiqlər

    Google-da axtarış edərkən bu SƏHVLƏRƏ yol verməyin!

    Google-da axtarış edərkən bu SƏHVLƏRƏ yol verməyin!

  • İqtisadiyyat
    Avropa İttifaqında Enerji Probleminə Xüsusi Baxış: Şimal Axını 2 Layihəsi

    Avropa İttifaqında Enerji Probleminə Xüsusi Baxış: Şimal Axını 2 Layihəsi

    Azərbaycandan keçməklə İrandan Avropaya uzanan nəqliyyat dəhlizi işə düşür

    Azərbaycandan keçməklə İrandan Avropaya uzanan nəqliyyat dəhlizi işə düşür

    Mərkəzi Bankların tarixi və funksiyası

    Mərkəzi Bankların tarixi və funksiyası

    Azərbaycanda ilk ödənişli yolun istismara veriləcəyi tarix açıqlandı

    Azərbaycanda ilk ödənişli yolun istismara veriləcəyi tarix açıqlandı

    Növbəti 5 ildə hansı peşə qruplarına daha çox tələbat olacaq?

    Növbəti 5 ildə hansı peşə qruplarına daha çox tələbat olacaq?

    Azərbaycanda bahalaşan və ucuzlaşan məhsullar hansılardır?

    Azərbaycanda bahalaşan və ucuzlaşan məhsullar hansılardır?

    Bakıda ötən ay mənzillər ucuzlaşıb

    Bakıda ötən ay mənzillər ucuzlaşıb

    Bu polietilen torbalar ayrıca məhsul növü kimi satılacaq

    Bu polietilen torbalar ayrıca məhsul növü kimi satılacaq

    İlon Mask nəhayət DÜNYANIN ƏN VARLI İNSANI oldu

    İlon Mask nəhayət DÜNYANIN ƏN VARLI İNSANI oldu

  • Psixologiya
    Yaşamağa bir ilimiz qalsa

    Yaşamağa bir ilimiz qalsa

    Həyatımızdakı kəpənək effekti, və onun nəticəsi

    Həyatımızdakı kəpənək effekti, və onun nəticəsi

    Psixoloji Plasebo Effekti nədir?

    Psixoloji Plasebo Effekti nədir?

    Deja Vu – Matrixdəki səhvdirmi?

    Deja Vu – Matrixdəki səhvdirmi?

    Müntəzəm “30 dəqiqə” metodu həyatımızı yaxşıya doğru dəyişir

    Müntəzəm “30 dəqiqə” metodu həyatımızı yaxşıya doğru dəyişir

    Xarakter tipləri: introvert, ekstravert və ambivert (sentrovert)

    Xarakter tipləri: introvert, ekstravert və ambivert (sentrovert)

    İnsanlara təsir göstərməyin 8 əsas üsulu ilə tanış olaq

    İnsanlara təsir göstərməyin 8 əsas üsulu ilə tanış olaq

    Məhsuldar bir gündəlik plan yaratmağın 4 sirri

    Məhsuldar bir gündəlik plan yaratmağın 4 sirri

    Bu psixoloji kitabları mütləq oxuyun!

    Bu psixoloji kitabları mütləq oxuyun!

  • Gündəlik
    2400 illik ölümün müasir texnologiya ilə adınlaşdırılması.

    2400 illik ölümün müasir texnologiya ilə adınlaşdırılması.

    Rusiya-Ukrayna/Qərb cəbhəsinə qlobal baxış

    Rusiya-Ukrayna/Qərb cəbhəsinə qlobal baxış

    Özbəkistan, Qazaxıstan və Azərbaycan Türk Avtomobil Sənayesi layihəsi üçün birləşirlər

    Özbəkistan, Qazaxıstan və Azərbaycan Türk Avtomobil Sənayesi layihəsi üçün birləşirlər

    Ermənistan və Azərbaycan arasında yeni müharibə perspektivləri

    Ermənistan və Azərbaycan arasında yeni müharibə perspektivləri

    Volvonun sahibinin qızının avtomobil qəzasında ölümü uydurması

    Volvonun sahibinin qızının avtomobil qəzasında ölümü uydurması

    Memar Sinan

    Memar Sinan

    Türkmənistan sammitinin geosiyasi aspektləri

    Türkmənistan sammitinin geosiyasi aspektləri

    Ermənsitan-Hindistan hərbi əməkdaşlığı: səbəblər və perspektivlər

    Ermənsitan-Hindistan hərbi əməkdaşlığı: səbəblər və perspektivlər

    Yeni dünya nizamının qaydaları – Səudiyyə Ərəbistanının nümunəsində

    Yeni dünya nizamının qaydaları – Səudiyyə Ərəbistanının nümunəsində

  • Ana səhifə
  • Texnologiya
    Bir neçə dəqiqə ərzində təyyarəyə çevrilən avtomobil uçuş icazəsi aldı.

    Bir neçə dəqiqə ərzində təyyarəyə çevrilən avtomobil uçuş icazəsi aldı.

    Meta-dünyanın ən sürətli süni intellekt kompüterini yaradır

    Meta-dünyanın ən sürətli süni intellekt kompüterini yaradır

    Apple şirkətinin dəyəri 3 trilyon dollar həddini keçib

    Apple şirkətinin dəyəri 3 trilyon dollar həddini keçib

    LİNKEDINƏ YENİ RƏQİB: “TİKTOK RESUMES”

    LİNKEDINƏ YENİ RƏQİB: “TİKTOK RESUMES”

    METAVERSE GÜNLÜK HƏYATIMIZA NECƏ TƏSİR EDƏCƏK?

    METAVERSE GÜNLÜK HƏYATIMIZA NECƏ TƏSİR EDƏCƏK?

    Qızıl balıqlar araba idərə etməyi öyrəndi: Quru mühitində yönlərini müyəyyən etməyi və gəzə bildikləri kəşf edilmişdir.

    Qızıl balıqlar araba idərə etməyi öyrəndi: Quru mühitində yönlərini müyəyyən etməyi və gəzə bildikləri kəşf edilmişdir.

    Çinin süni günəşindən yeni rekord: 70 milyon dərəcə istilikdə 17 dəqiqə işlədi

    Çinin süni günəşindən yeni rekord: 70 milyon dərəcə istilikdə 17 dəqiqə işlədi

    Qlobal Liderlik Yolunda Çin Xalq Respublikasının Kosmik Fəaliyyətləri

    Qlobal Liderlik Yolunda Çin Xalq Respublikasının Kosmik Fəaliyyətləri

    Qlobal Güc Mübarizəsində ABŞ Kosmik Fəaliyyətləri

    Qlobal Güc Mübarizəsində ABŞ Kosmik Fəaliyyətləri

  • Kitab
    Oxu və Qazan IX müsabiqəsinin nəticələri açıqlandı

    Oxu və Qazan IX müsabiqəsinin nəticələri açıqlandı

    Titanikin ən görkəmli qurbanı: Ömər Xəyyamın Rübailəri

    Titanikin ən görkəmli qurbanı: Ömər Xəyyamın Rübailəri

    Light Up in təşkilatçılığı ilə Rövşən Abdullaoğlu ilə görüş keçirilmişdir

    Light Up in təşkilatçılığı ilə Rövşən Abdullaoğlu ilə görüş keçirilmişdir

    Bu gün Beynəlxalq Kitab Bağışlama Günüdür

    Bu gün Beynəlxalq Kitab Bağışlama Günüdür

    Oxu və Qazan yarışmasında fərqlənən iştirakçılara mükafatlar təqdim edili

    Oxu və Qazan yarışmasında fərqlənən iştirakçılara mükafatlar təqdim edili

    Oxu və Qazan VIII müsabiqəsinin nəticələri açıqlandı

    Oxu və Qazan VIII müsabiqəsinin nəticələri açıqlandı

    Oxu və Qazan VII müsabiqəsinin nəticələri açıqlandı

    Oxu və Qazan VII müsabiqəsinin nəticələri açıqlandı

    Bu psixoloji kitabları mütləq oxuyun!

    Bu psixoloji kitabları mütləq oxuyun!

    Kitablar haqqında bunları bilirsiniz? – MARAQLI

    Kitablar haqqında bunları bilirsiniz? – MARAQLI

  • Rubrikalar
    • All
    • Müsahibələr
    Nobel mükafatı laureatı: İnsanlar heç vaxt başqa planetdə yaşamayacaqlar!

    Nobel mükafatı laureatı: İnsanlar heç vaxt başqa planetdə yaşamayacaqlar!

    OXU və QAZAN VIII

    OXU və QAZAN VIII

    OXU və QAZAN VII

    OXU və QAZAN VII

    OXU VƏ QAZAN III

    “OXU VƏ QAZAN V” yarışmasının qalibləri mükafatlandırılıb

    OXU VƏ QAZAN III

    OXU VƏ QAZAN VI

    “Xızır Baba təqaüdü” – nə müraciət başladı

    “Xızır Baba təqaüdü”-nə müraciət müddəti uzadıldı

    Vəfadar Babayev: Məni axtaran, görüşmək istəyən kimsə olanda – “Qardaş mən Şuşadayam, gəlim həll edərik” – cümləsini necə bir həzzlə yazdığımı təsəvvür edə bilməzsiz…

    Vəfadar Babayev: Məni axtaran, görüşmək istəyən kimsə olanda – “Qardaş mən Şuşadayam, gəlim həll edərik” – cümləsini necə bir həzzlə yazdığımı təsəvvür edə bilməzsiz…

    “Xızır Baba təqaüdü” – nə müraciət başladı

    “Xızır Baba təqaüdü” – nə müraciət başladı

    OXU VƏ QAZAN III

    OXU və QAZAN V

  • LifeHack
    KEMPİNQ ÜÇÜN 5 LİFEHACK

    KEMPİNQ ÜÇÜN 5 LİFEHACK

    Xəyallarınızın peşəsi SMM-dirsə, bu 5 məsləhət sizə çox kömək edəcək

    Xəyallarınızın peşəsi SMM-dirsə, bu 5 məsləhət sizə çox kömək edəcək

    Mütləq bilməli olduğunuz 100 faydalı internet saytı

    Mütləq bilməli olduğunuz 100 faydalı internet saytı

    İşinizi asanlaşdıracaq ən faydalı mobil tətbiqlər

    İşinizi asanlaşdıracaq ən faydalı mobil tətbiqlər

    Google-da axtarış edərkən bu SƏHVLƏRƏ yol verməyin!

    Google-da axtarış edərkən bu SƏHVLƏRƏ yol verməyin!

  • İqtisadiyyat
    Avropa İttifaqında Enerji Probleminə Xüsusi Baxış: Şimal Axını 2 Layihəsi

    Avropa İttifaqında Enerji Probleminə Xüsusi Baxış: Şimal Axını 2 Layihəsi

    Azərbaycandan keçməklə İrandan Avropaya uzanan nəqliyyat dəhlizi işə düşür

    Azərbaycandan keçməklə İrandan Avropaya uzanan nəqliyyat dəhlizi işə düşür

    Mərkəzi Bankların tarixi və funksiyası

    Mərkəzi Bankların tarixi və funksiyası

    Azərbaycanda ilk ödənişli yolun istismara veriləcəyi tarix açıqlandı

    Azərbaycanda ilk ödənişli yolun istismara veriləcəyi tarix açıqlandı

    Növbəti 5 ildə hansı peşə qruplarına daha çox tələbat olacaq?

    Növbəti 5 ildə hansı peşə qruplarına daha çox tələbat olacaq?

    Azərbaycanda bahalaşan və ucuzlaşan məhsullar hansılardır?

    Azərbaycanda bahalaşan və ucuzlaşan məhsullar hansılardır?

    Bakıda ötən ay mənzillər ucuzlaşıb

    Bakıda ötən ay mənzillər ucuzlaşıb

    Bu polietilen torbalar ayrıca məhsul növü kimi satılacaq

    Bu polietilen torbalar ayrıca məhsul növü kimi satılacaq

    İlon Mask nəhayət DÜNYANIN ƏN VARLI İNSANI oldu

    İlon Mask nəhayət DÜNYANIN ƏN VARLI İNSANI oldu

  • Psixologiya
    Yaşamağa bir ilimiz qalsa

    Yaşamağa bir ilimiz qalsa

    Həyatımızdakı kəpənək effekti, və onun nəticəsi

    Həyatımızdakı kəpənək effekti, və onun nəticəsi

    Psixoloji Plasebo Effekti nədir?

    Psixoloji Plasebo Effekti nədir?

    Deja Vu – Matrixdəki səhvdirmi?

    Deja Vu – Matrixdəki səhvdirmi?

    Müntəzəm “30 dəqiqə” metodu həyatımızı yaxşıya doğru dəyişir

    Müntəzəm “30 dəqiqə” metodu həyatımızı yaxşıya doğru dəyişir

    Xarakter tipləri: introvert, ekstravert və ambivert (sentrovert)

    Xarakter tipləri: introvert, ekstravert və ambivert (sentrovert)

    İnsanlara təsir göstərməyin 8 əsas üsulu ilə tanış olaq

    İnsanlara təsir göstərməyin 8 əsas üsulu ilə tanış olaq

    Məhsuldar bir gündəlik plan yaratmağın 4 sirri

    Məhsuldar bir gündəlik plan yaratmağın 4 sirri

    Bu psixoloji kitabları mütləq oxuyun!

    Bu psixoloji kitabları mütləq oxuyun!

  • Gündəlik
    2400 illik ölümün müasir texnologiya ilə adınlaşdırılması.

    2400 illik ölümün müasir texnologiya ilə adınlaşdırılması.

    Rusiya-Ukrayna/Qərb cəbhəsinə qlobal baxış

    Rusiya-Ukrayna/Qərb cəbhəsinə qlobal baxış

    Özbəkistan, Qazaxıstan və Azərbaycan Türk Avtomobil Sənayesi layihəsi üçün birləşirlər

    Özbəkistan, Qazaxıstan və Azərbaycan Türk Avtomobil Sənayesi layihəsi üçün birləşirlər

    Ermənistan və Azərbaycan arasında yeni müharibə perspektivləri

    Ermənistan və Azərbaycan arasında yeni müharibə perspektivləri

    Volvonun sahibinin qızının avtomobil qəzasında ölümü uydurması

    Volvonun sahibinin qızının avtomobil qəzasında ölümü uydurması

    Memar Sinan

    Memar Sinan

    Türkmənistan sammitinin geosiyasi aspektləri

    Türkmənistan sammitinin geosiyasi aspektləri

    Ermənsitan-Hindistan hərbi əməkdaşlığı: səbəblər və perspektivlər

    Ermənsitan-Hindistan hərbi əməkdaşlığı: səbəblər və perspektivlər

    Yeni dünya nizamının qaydaları – Səudiyyə Ərəbistanının nümunəsində

    Yeni dünya nizamının qaydaları – Səudiyyə Ərəbistanının nümunəsində

No Result
View All Result
Lightup.az

Qlobal Liderlik Yolunda Çin Xalq Respublikasının Kosmik Fəaliyyətləri

Bəhram Sadıqov by Bəhram Sadıqov
29 Dekabr 2021
in Texnologiya
0
Share on FacebookShare on Twitter

Kosmos dünyada hegemon dövlət olmağı hədəfləyən ölkələrin mübarizəyə girməkdən çəkinmədiyi bir sahədir. Əvvəla, Sovet İttifaqının dağılması ilə ABŞ və Sovet İttifaqının bu sahədəki dueli sakitləşdi, lakin 21-ci əsrdən etibarən Rusiya Federasiyasının öz effektivliyini yenidən hiss etməyə başlaması və xüsusən də Çin Xalq Respublikası fəaliyyətinin artması kosmos sahəsində çoxölçülü rəqabəti gətirdi.

Çin Xalq Respublikası üçün nüvə raketləri təhlükəsi ilə üzləşsiyi 1950-ci ildə Koreya müharibəsi müdafiə sahəsində inkişafı zəruri etdi. Bu çərçivədə ballistik raket proqramı başladıldı və bu səbəbdən peyk inkişafı üçün kosmos sahəsində araşdırmalara başlandı. 1970-ci ildə Çin indi ilk peykini kosmosa çıxarmaq imkanına malik bir dövlət idi. Maonun ölümündən sonra hakimiyyətə gələn Den Syaopinlə Çin öz baxışını dəyişdi, beynəlxalq təcridə son qoymuş və tədricən qlobal sistemə daxil olmağa başlamışdır.
1992-ci il Çinin kosmosdakı fəaliyyəti üçün yol xəritəsinin yaradılması baxımından mühüm il oldu. Bu yol xəritəsi üç addımdan ibarətdir. Birinci mərhələdə çinli astronavt kosmosa göndəriləcək; ikinci mərhələdə kosmosda sabitlənmə məsələsi həll ediləcək və kosmos labaratoriyası kosmosa göndəriləcək; Üçüncü və son mərhələ olaraq, uzunmüddətli idarə olunan kosmik stansiya qurulacaq, geniş kosmik elmi tədqiqatlar aparılacaq və texnologiyadan istifadə araşdırılacaqdı.

Bu çərçivədə 2003-cü ildə Yang Liwei-nin ilk insanlı uçuşu ilə Çin Xalq Respublikası planlarını mərhələli şəkildə həyata keçirməyə başladı. 2007-ci ildə kosmik sahədə rəqabət aparan ölkələr üçün qorxulu inkişaf baş verdi. Bu inkişaf 1950-ci illərdə ballistik raketlərdən qorunmaq üçün kosmos fəaliyyətlərinə başlayan Çin üçün inkişafın ölçüsünü göstərmək baxımından çox əhəmiyyətlidir. İnkişaf ondan ibarətdir ki, Çin yerdən göndərilən ballistik raketlə öz peykini vurmuşdur.

Bu o deməkdir ki, Çin digər dövlətlərin kosmik gəmilərini və peyklərini məhv edə bilər. Çinin kosmos varlığı üçün çox vacib olan digər bir inkişaf isə 2011-ci ildə “Cənnət Sarayı” mənasını verən “Tiangong-1” adlı kosmik stansiyanın orbitə çıxarılmasıdır. Beynəlxalq Kosmik Stansiyaya rəqib olan Cənnət Sarayı, Çinin tək başına bir kosmos stansiyası qurma gücünə çatması və önümüzdəki illərdə bu qabiliyyəti artıraraq kosmosda hərbi baza qurma fürsətinə yaxınlaşması baxımından çox əhəmiyyətlidir. .

Çin bununla da kifayətlənmədi və 2012-ci ildə bu kosmik stansiya və “ŞinSou-9” adlı kosmik gəminin  əlaqələnməsini həyata keçirərək astronavtların stansiyaya keçidini həyata keçirmişdir. Bu kosmik stansiya sonradan dağıdılıb itirilsə də, Çin 2023-cü ilə qədər yeni və daimi kosmik stansiya qurmağı hədəfləyir.


2013-cü ildə kosmos sahəsində araşdırmaların digər sütunu olan Ayda araşdırmalara başlayan Çin, “Yutu” adlı kosmik gəmisini Aya endirməyi bacardı. Bunu edə bilən 3 ölkədən biri olan Çin 1976-cı ildən sonra Aya kəşfiyyat vasitəsi göndərən yeganə ölkə olub.

Çin Xalq Respublikasına kosmos fəaliyyətlərində ilk olma xüsusiyyətini qazandıran inkişaf 2019-cu ildə Ayın qaranlıq tərəfinə eniş etməsi oldu. Çin bunu edə bilən yeganə ölkədir. Bu, çox əhəmiyyətli bir inkişafdır, çünki Aşkın İnci Sökmenin fikrincə, “Ay dünyaya hökmranlıq qurmaq baxımından əhəmiyyətlidir və kosmos geosiyasətinin əsas elementidir”.

2015-ci ildə Çin Xalq Azadlıq Ordusu tərkibində Dəstək Gücü adı altında kosmos, kiber kosmos və elektron müharibə kimi sahələrdə fəaliyyət göstərəcək mütəxəssis heyəti olan birlik yaradılıb. Bu bölmə kosmosda digər ölkələrin peyklərini sıradan çıxara bilən Anti-Peyk Silahı (ASAT) sistemlərindən istifadə edə bilər. Elə həmin il sınaqdan keçirilən siqnal tıxanıcı “Dong Nang-3” ilə Çin dövlətinin ABŞ-ın yer üzündəki hərbi əməliyyatlarında istifadə etdiyi kosmosdakı sistemləri zərərsizləşdirmək fürsəti əldə etdiyi üzə çıxır. Bundan əlavə, mikro peyk sistemi istehsal edərək, düşmən peyklərinə ‘kamikadze’ hücumu təşkil edərək meteorit kimi zərər verə biləcək peyklər hazırlamağı da bacardı.

Çin Xalq Respublikasının gələcək planlamaları

Qlobal liderlik missiyasını yaradan Çin bu məqsədlərə çatmaq üçün bir çox sahədə planlar qurur və qarşıya məqsədlər qoyur. Bir çox məqamda bir-biri ilə əlaqəli olan bu sahələrdə tam inkişafa nail olmağı hədəfləyən Çin bu nöqtədə kosmos sahəsindəki fəaliyyətlərinə xüsusi önəm verir.

Bu çərçivədə Mars və Yupiter layihələri ilə planetlərin kolonizasiyası, yeni yaşayış sahələrinin tapılması kimi ABŞ-ın da hədəfi olan layihələri həyata keçirməyi hədəfləyir. Digər layihə isə Süni Ay layihəsidir. Bu layihənin məqsədi peyk vasitəsilə günəşdən gələn işığı dünyaya ötürərək işıqlandırmanın təmin edilməsidir.

Bu layihədə Çinin Çenqdu şəhərinin müəyyən ərazisinin gecə işıqlandırılması üçün istifadə edilməsi nəzərdə tutulur. Digər layihə isə Süni Günəş layihəsidir. Bu layihənin məqsədi günəşdə olan nüvə sintezi kimi enerji istehsal etməkdir. Bu enerji istehsal edildikdə, qalıq yanacaqlarla müqayisədə daha təmiz və daha yüksək enerji istifadə edəcək. Bu, Çinin enerji asılılığının aradan qaldırılması baxımından önəm verdiyi layihələr sırasındadır. Yuxarıda Çinin Ayın qaranlıq tərəfinə endiyini qeyd etmişdik. Bu uğur həm kosmosda hökmranlığın qurulması, həm də Aydakı mədənlər üçün çox əhəmiyyətli qapıların açılması baxımından əhəmiyyətlidir. Bu səbəbdən Çin 2025-ci ilə qədər Ayda rəsədxana qurmağı hədəfləyir.

(Ayda bağlı qutuda əkilmiş toxumdan yetişdirilən pambıq cücərti)

Aparılan araşdırmalara görə, Ayda Yerdə rast gəlinməyən “Helium-3” qazına rast gəlinir. Bundan əlavə qızıl, dəmir, titan, nikel kimi çoxlu qiymətli faydalı qazıntı yataqları var. Çin bu mədənləri ölkəsinə gətirməklə enerji müstəqilliyini əldə etməyi və kommersiya imkanlarını artırmağı hədəfləyir. Bu layihə kosmik mədənçilik baxımından böyük əhəmiyyət kəsb edir. Yenə də Ayda ilk bitki becərilməsi Çin tərəfindən həyata keçirilib. Bu, Ayda ilk dəfə bioloji materialın böyüməsi anlamına gəlsə də, kosmos səyahəti baxımından da böyük əhəmiyyət kəsb edir.

Mövzunun əvvəlində qeyd etdiyimiz kimi, kosmos fəaliyyəti ilə yer üzündə yaradılan siyasət bir çox cəhətdən bir-biri ilə bağlıdır. Bu çərçivədə “Bir nəsil bir yol” layihəsi üçün Çin kosmos sahəsində inkişaf etdirdiyi Bedio-2 Naviqasiya sistemi ilə layihə daxilindəki ölkələrlə məlumat paylaşır.
Çin “İpək Yolu” layihəsinin rəqəmsal versiyası olaraq təyin olunan dənizin altına çəkilmiş kabellərlə interneti sistemləşdirərkən, ABŞ-dakı SpaceX şirkəti internetin mümkün kəsilməsi və ya qəzaları zamanı mikro nano kosmosa peyklər göndərməklə kosmos üzərindən internet təmin etməyi hədəfləyir.Bu, hər sahədə rəqabətin bariz nümunəsidir.

Nəticə 2045-ci ilə qədər kosmosda qlobal lider olmağı hədəfləyən Çin ABŞ-ın ən çox təhlükə hiss etdiyi ölkələrdən biridir. Kosmos səyahətinə baxdığımızda ABŞ-la müqayisədə qısa müddətdə yaxın gücə çatan Çinin bu inkişafı ABŞ üçün narahatlıqla qarşılanır. Kosmik fəaliyyətlərə ayrılan büdcəyə gəlincə, 2013-cü ilə qədər Çinin zərərinə 33 milyard dollar fərq olduğu halda, 2018-ci ildə fərq 7 milyard dollara qədər azalıb.
Bütün bu inkişaf nəticəsində ABŞ kosmos fəaliyyətini artırdı, ABŞ Kosmik Qüvvələrini yaratdı, Ayda tədqiqatlarını və layihələrini bərpa etdi, sistemlərinin məhv olma təhlükəsinə qarşı sistem ehtiyat nüsxələrini həyata keçirmişdir.

Çinin hazırladığı layihələri reallaşdırdığı zaman super güc mövqeyinə çatacağı, iqtisadiyyatla yanaşı elm, texnologiya və enerji kimi sahələrdə də liderliyi öz üzərinə götürəcəyi proqnozlaşdırılır. ABŞ-ın təhlükəni dərk etməsinə baxmayaraq, Çin kosmos fəaliyyətinin dinc məqsədli olduğunu bildirmişdir. Süni intellekt texnologiyasına sahib olan və bu texnologiyanı insanın iş çərçivəsindən kənar planetlərdə istifadə edən Çin, texnoloji imkanlarını digər ölkələrlə paylaşa biləcəyini ifadə edərək, beynəlxalq əməkdaşlığa açıq olduğunu bildirib.


Siyasi diskurs kimi belə gözəl mənzərənin çəkilməsinə baxmayaraq, Çin dövlətinin əksər fəaliyyətləri ilə bağlı praktiki olaraq məlumat paylaşmaması, yaradacağı kosmos stansiyası ilə bağlı heç bir məlumatı paylaşmaması bütün dünyanı narahat edən bir faktdır.

Oxunub: 723
Tags: ÇinKosmosQlobal liderlik
Previous Post

Qlobal Güc Mübarizəsində ABŞ Kosmik Fəaliyyətləri

Next Post

“Müsəlman cəmiyyətlərinin öz intibahlarına nail olmaq üçün islamlaşmaqdan başqa çarəsi yoxdur”. Aliyə İzzetbeqoviç

Bəhram Sadıqov

Bəhram Sadıqov

Next Post
“Müsəlman cəmiyyətlərinin öz intibahlarına nail olmaq üçün islamlaşmaqdan başqa çarəsi yoxdur”.                        Aliyə İzzetbeqoviç

“Müsəlman cəmiyyətlərinin öz intibahlarına nail olmaq üçün islamlaşmaqdan başqa çarəsi yoxdur”. Aliyə İzzetbeqoviç

Bir cavab yazın Cavabı ləğv et

Sizin e-poçt ünvanınız dərc edilməyəcəkdir. Gərəkli sahələr * ilə işarələnmişdir

Axtar

No Result
View All Result

Facebook

Çox oxunanlar

  • Psixologiya kitablarından seçilmiş 10 maraqlı fakt

    Psixologiya kitablarından seçilmiş 10 maraqlı fakt

    0 shares
    Share 0 Tweet 0
  • Kitablar haqqında 15 maraqlı məlumat

    0 shares
    Share 0 Tweet 0
  • Qarabağ Nağılı (Uşaqlar üçün)

    0 shares
    Share 0 Tweet 0
  • Sosial Xidmətlər Agentliyinin İctimaiyyətlə əlaqələr şöbəsinin müdiri Murad Həşimovla müsahibə

    0 shares
    Share 0 Tweet 0
  • 30 yaşadək oxumalı olduğumuz 30 kitab

    0 shares
    Share 0 Tweet 0
Lightup.az

© 2020-2021 Lightup.az

Saytın xəritəsi

  • Ana səhifə
  • Texnologiya
  • Kitab
  • Rubrikalar
  • LifeHack
  • İqtisadiyyat
  • Psixologiya
  • Gündəlik

Bizi izləyin

No Result
View All Result
  • Ana səhifə
  • Texnologiya
  • Kitab
  • Rubrikalar
  • LifeHack
  • İqtisadiyyat
  • Psixologiya
  • Gündəlik

© 2020-2021 Lightup.az